Co to jest cyklotymia?
Zaburzenia cyklotymiczne, często określane po prostu jako cyklotymia, to łagodniejsza forma choroby afektywnej dwubiegunowej (CHAD). Charakteryzuje się przewlekłymi, niestabilnymi wahaniami nastroju. Osoba dotknięta cyklotymią doświadcza okresów łagodnej depresji (tzw. obniżonego nastroju) oraz okresów hipomanii (podwyższonego nastroju). Ważne jest, by podkreślić, że te epizody nie są tak intensywne, długotrwałe ani destrukcyjne jak pełne epizody depresji lub manii, które występują w CHAD.
Rozpoznawanie objawów cyklotymii
Objawy cyklotymii mogą być trudne do zdiagnozowania, ponieważ oscylują pomiędzy normalnym funkcjonowaniem a stanami, które budzą niepokój. Osoba w stanie hipomanii może być bardziej kreatywna, produktywna i towarzyska. Z drugiej strony, okresy obniżonego nastroju mogą wiązać się z brakiem energii, smutkiem, trudnościami z koncentracją i utratą zainteresowania aktywnościami, które wcześniej sprawiały przyjemność. Te fluktuacje mogą być mylące i często przypisywane wahaniom nastroju związanym z codziennym stresem lub osobowością.
Przyczyny fluktuacji nastroju
Etiologia zaburzeń cyklotymicznych nie jest w pełni poznana, ale uważa się, że podobnie jak w przypadku CHAD, ma podłoże biologiczne, genetyczne i środowiskowe. Nieprawidłowości w neuroprzekaźnikach, takich jak serotonina, dopamina i noradrenalina, mogą odgrywać istotną rolę. Osoby z historią chorób afektywnych w rodzinie są bardziej narażone na rozwój cyklotymii. Dodatkowo, stresujące wydarzenia życiowe mogą być czynnikiem wyzwalającym epizody.
Kiedy szukać pomocy?
Choć objawy zaburzeń cyklotymicznych są łagodniejsze niż w chorobie afektywnej dwubiegunowej, nadal mogą znacząco wpływać na jakość życia. Problemy w relacjach interpersonalnych, trudności w pracy lub szkole, a nawet nadużywanie substancji psychoaktywnych mogą być konsekwencją niestabilnego nastroju. Jeśli wahania nastroju utrudniają codzienne funkcjonowanie, należy skonsultować się z lekarzem lub psychoterapeutą.
Diagnostyka cyklotymii
Rozpoznanie cyklotymii opiera się na szczegółowym wywiadzie klinicznym i obserwacji zachowań pacjenta. Lekarz lub psychoterapeuta ocenia nasilenie i częstotliwość występowania objawów depresyjnych i hipomaniakalnych. Ważne jest wykluczenie innych zaburzeń psychicznych, które mogą powodować podobne objawy, takich jak zaburzenia osobowości typu borderline, zaburzenia lękowe czy depresja.
Metody leczenia wahań nastroju
Leczenie zaburzeń cyklotymicznych zazwyczaj obejmuje psychoterapię i farmakoterapię. Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) może pomóc w identyfikowaniu i zmianie negatywnych wzorców myślenia i zachowań, a także w radzeniu sobie ze stresem. Leki stabilizujące nastrój, takie jak lit, lamotrygina czy karbamazepina, mogą być stosowane w celu zmniejszenia intensywności wahań nastroju. Ważna jest regularna kontrola lekarska i monitorowanie reakcji na leki.
Znaczenie wsparcia społecznego
Wsparcie ze strony rodziny, przyjaciół i grup wsparcia może być nieocenione dla osób cierpiących na zaburzenia cyklotymiczne. Otoczenie, które rozumie i akceptuje chorobę, może pomóc w zmniejszeniu poczucia izolacji i stygmatyzacji. Edukacja na temat cyklotymii jest kluczowa dla budowania świadomości i empatii.
Długoterminowe radzenie sobie z cyklotymią
Radzenie sobie z cyklotymią to proces długotrwały, który wymaga zaangażowania i systematyczności. Ważne jest prowadzenie zdrowego stylu życia, obejmującego regularną aktywność fizyczną, odpowiednią dietę i sen. Unikanie substancji psychoaktywnych i dbanie o relacje interpersonalne również odgrywają istotną rolę w utrzymaniu stabilnego nastroju.
Dodaj komentarz